7 april 2025 De Toren
Met de officiële opening van het Zipperplanstoen, op zaterdag 5 april, heeft ook Den Ham nu een zichtbare herinnering aan de periode van oorlog en bevrijding in het Brinkdorp. De plek met informatieborden is bijzonder eerbetoon aan de Canadese bevrijders en alle anderen, die zich gedurende de oorlogsjaren hebben ingezet voor het dorp. “Het is een blijvende herinneringsplek, zodat we ons beseffen dat we al 80 jaar in vrijheid mogen leven”, zei Ineke Kuiper-Dam als secretaris van de initiatiefnemer Stichting Hej ’t al eheurd.
Ook burgemeester Hans Broekhuizen benadrukte bij de onthulling van het straatnaambord dat belangrijk is om de oorlogsgeschiedenis te kennen en daarvan te leren. “Vrijheid vraagt om respect naar elkaar toe, maar ook om waakzaamheid. Dat zien we maar al te goed in de wereld om ons heen. Daarom is het belangrijk dat we weten wat er gebeurd is en dat we ons met elkaar moeten inzetten om oorlog te voorkomen.” Samen met één van de buurtkinderen, Gijs Huisman, onthulde hij vervolgens het straatnaambord. ‘Zipper’ verwijst naar de codenaam, die de Canadezen aan Den Ham hadden gegeven op hun landkaarten.
Bestuursleden van de Stichting “Hej ’t al eheurd” onthulden vervolgens de borden met informatie over de Hammer oorlogsgeschiedenis. Daarbij werd ook duidelijk dat de Canadezen eigenlijk al op 5 april Den Ham aan het einde van de middag wilden bevrijden, maar zich door hevige tegenstand moesten terugtrekken naar Vroomshoop. Op 6 april om 10:32 uur volgde alsnog de bevrijding van het dorp, na vijf lange oorlogsjaren. Een kleinzoon van wijlen Herman Stegeman las een vredesgedicht voor. Mede dankzij het uitzoekwerk van Stegeman weten we veel van de soldaten, die Den Ham en omgeving hebben bevrijd. Hij onderhield destijds contact met minstent 20 van hen.
Het Zipperplantsoen ligt op een bijzondere plek voor de hoofdingang van de oude begraafplaats aan de Molenstraat. Het twaalfde regiment van de Canadese bevrijders reden honderd meter verderop Den Ham binnen. Op een steenworp afstand staat op Molenstraat 25. Het huis, van waaruit in de oorlogsjaren het Hammer verzet opereerde. In de buurt liggen ook de Stolpersteine, die verwijzen naar de omgekomen Joodse inwoners van Den Ham.
De stichting Hej’t al eheurd wil de geschiedenis van Brinkdorp Den Ham levend houden. Daarvoor organiseerde zij onder meer al de theatervoorstelling ‘Codename Zipper’ dat in 2022 werd uitgevoerd. In september komen er nieuwe voorstellingen over een andere episode uit de Hammer geschiedenis.